Reporterzy przeprowadzili wspólne śledztwo dotyczące kulis powstania i budowy przez Orlen kompleksu Olefiny III. "Dotarliśmy do niepublikowanych wcześniej umów, dokumentów oraz materiałów z posiedzeń Rady Nadzorczej Orlenu w latach 2021-2023, a także do prezentacji i plików wewnętrznego zespołu Orlenu, odpowiadającego za wybudowanie Olefin" - ujawnili Frątczak i Jadczak.

"Kontynuacja projektu budowy kompleksu Olefiny III w dotychczasowym zakresie i skali (...)nie jest rentowna. Wynika to z m.in. z: - niewystarczającego zdefiniowania zakresu realizowanej inwestycji poprzez nieuwzględnienie w dotychczasowych założeniach projektu wszystkich potrzebnych zakresów infrastruktury OSBL, - niedoszacowania czasu potrzebnego na realizację i kosztów finansowania oraz - niedoszacowania koniecznych do poniesienia nakładów inwestycyjnych podnoszących łączne koszty projektu do 45-51 mld PLN". Dotychczasowe nakłady inwestycyjne poniesione na realizację projektu budowy kompleksu Olefiny III na koniec 3 kwartału 2024 roku Orlen wyliczył w komunikacie na wyniosły 12,6 mld zł.

Orlen podał, że o nieprawidłowościach związanych z procesem inwestycyjnym Olefiny III zawiadomiono prokuraturę. Nie wyklucza też wystąpienia wobec byłych członków zarządu z roszczeniem odszkodowawczym. Pozwala na to przyjęta w ostatnich dniach uchwała walnego zgromadzenia.

W ocenie zarządu Orlenu, rzetelna weryfikacja kosztów i warunków budowy kompleksu Olefiny III, dokonana po raz pierwszy od momentu rozpoczęcia projektu, wykazała, że inwestycja nie dawała szansy na zwrot.

"Analiza procesu przygotowania i realizacji inwestycji przez zarząd Daniela Obajtka ujawniła liczne nieprawidłowości, zarówno w obszarze przyjętych założeń, ignorujących warunki rynkowe, jak i harmonogramów czy technologii realizacji. Między innymi zidentyfikowano i rozpoznano istotne problemy natury projektowo-technicznej w zakresie instalacji ISBL, których rozwiązanie wpływa na realizację projektu" - napisano w komunikacie.

Zarząd Orlenu wskazuje, że pierwotny koszt realizacji inwestycji Olefiny 3 szacowany był na 8,3 mld zł. W 2023 roku ówczesny zarząd zwiększył nakłady ponad trzykrotnie do 25 mld zł, jednocześnie ograniczając zakres inwestycji o najbardziej perspektywiczne chemikalia zaawansowane.

Rzeczywisty koszt realizacji inwestycji, uwzględniający budowę infrastruktury niezbędnej do działania instalacji wyniósłby nawet 51 mld zł - podał Orlen.

Jak podano, decyzja organów korporacyjnych spółki przewiduje budowę instalacji do produkcji olefin z docelowymi mocami produkcyjnymi etylenu 740 kt rocznie, która zostanie oddana do eksploatacji nie wcześniej niż w 2030 roku.

"Według aktualnie posiadanych przez zarząd analiz zoptymalizowane nakłady inwestycyjne zdefiniowanego na nowo projektu szacowane są na ok. 34 mld zł, z uwzględnieniem ok. 6 mld zł kosztów finansowania" - podał koncern.

"Inkrementalna zdolność projektu do generowania wyniku EBITDA w 2030 roku szacowana jest obecnie, w zależności od poziomu wykorzystania mocy produkcyjnych, między ok. 550 mln a ok. 800 mln zł rocznie" - dodano w komunikacie.

Obecnie Orlen będzie koncentrować swoje działania związane z projektem na rozmowach z wykonawcami, zarówno w zakresie podstawowej instalacji olefin (ISBL) oraz infrastruktury dodatkowej (OSBL), by zapewnić realizację nowego harmonogramu. Prowadzone będą także uzgodnienia z partnerami handlowymi związanymi z projektem.

Jak podano, do 30 września 2025 roku zarząd spółki sporządzi i opublikuje budżet projektu oraz jego nowy harmonogram rzeczowo - finansowy w zoptymalizowanym zakresie wraz z niezbędną infrastrukturą OSBL.

Orlen podał w komunikacie prasowym, że Nowa Chemia to projekt oparty o nowe założenia technologiczne, operacyjne i biznesowe, w ramach którego powstanie nowoczesna instalacja do produkcji monomerów oraz zwiększone zostaną możliwości sprzedażowe spółki w obszarze tlenku etylenu i glikoli, styrenu oraz frakcji butadeinowej C4 w wolumenie zoptymalizowanym do potrzeb rynkowych.

Nowa Chemia od ok. 2030 roku przejmie funkcje instalacji działającej obecnie w ramach Olefin II i użytkowana będzie przez cały cykl działalności płockiego zakładu.

Rozbudowa kompleksu Olefin 3 realizowana jest w zakładzie produkcyjnym w Płocku. Budowa kompleksu miała za zadanie rozszerzenie łańcucha wartości poprzez nowoczesną petrochemię, co miało przełożyć się na wydłużenie życia aktywów rafineryjnych.